İstanbul'da güncellenen verilere göre 1.5 milyon konutun kentsel dönüşüme girmesi gerekiyor. Uzmanlar, özellikle 600-700 bin yüksek riskli konutun acilen güçlendirilmesi veya deprem yönetmeliğine uygun hale getirilmesi gerektiğinin altını çiziyor. Peki, İstanbul'da kentsel dönüşüm için neler yapılmalı ve bu dönüşüm ne kadar sürede tamamlanabilir?
İstanbul'da Riskli Bina Gerçeği
TÜİK verilerine göre, İstanbul'da yaşayanların yarısı 25 yaş ve üzeri binalarda ikamet ediyor. 2000 yılı öncesi inşa edilen binalarda yaşayan hane halkı sayısı ise 2 milyon 244 bin 49. Bu durum, İstanbul'daki binaların önemli bir kısmının deprem riski taşıdığını gösteriyor. 6.2 büyüklüğündeki depremin ardından riskli konutlar için acil dönüşüm vurgusu yapılırken, uzmanlar çözüm önerilerini sıralıyor.
Orkent Yönetim Kurulu Başkanı ve Kentsel Dönüşüm Uzmanı Mimar Nihat Şen, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, "Binalarımızı güvenli hale getirmek için bir an önce harekete geçmeliyiz. Kentsel dönüşüm çalışmalarına hız vermek gerekiyor. Bu konuda devletin çabalarının yanı sıra, tüm paydaşların iş birliği içinde hareket etmesi gerekir" ifadelerini kullandı. Şen, İstanbul'da 1.5 milyon konutun 700 bininin dönüştürülmesi gerektiğini ve yerinde dönüşümün tercih edilmesi gerektiğini vurguladı.
Kentsel Dönüşümde Belediyelerin Rolü
Nihat Şen, belediyelerin kentsel dönüşüm süreçlerinde vatandaşlarla iyi iletişim kurması ve zorluklar çıkarmaktan kaçınması gerektiğini belirtiyor. Süreçlerde mahalle kültürü, vatandaşların hakları ve tarihsel değerlerin göz önünde bulundurulması gerektiğinin altını çiziyor.
Şen, "Kentsel dönüşüm süreçlerinde vatandaşlar, kendi haklarını bilmelidir. Ortaklaşa bir karar gerekiyorsa (örneğin yüzde 50 artı bir çoğunluk), bu karar süreci başlatacaktır. Gerekli finansal modellemeler yapılırsa, İstanbul’da 700 bin konutun dönüşümünü 5 yıl içinde gerçekleştirebiliriz" dedi.
Çözüm Önerileri ve Beklentiler
Ankara Tüm Emlakçılar Meslek Odası (ATEM) Başkanı Hakan Akçam da desteklerin artırılması gerektiğini vurguluyor. Akçam, "Kentsel dönüşümü hızlandırmalıyız. 'Yarısı Bizden' gibi projeler artmalı. Destek rakamları kesinlikle yükseltilmeli. Mesela, devlet 'Tamamı Bizden' diyebilir. Prosedürlerin kaldırılması, sürecin daha da hızlanması gerekiyor" şeklinde konuştu.
Anadolu Yakası İnşaat Müteahhitleri Derneği (AYİDER) Başkanı Hakan Şişik ise, Bakanlığın yönlendirici olması ve kamu özel iş birliğiyle bölgelere yönelmek gerektiğini belirtiyor. Şişik, "Şehrin bina stokunun eski olduğu alanlarda inşaata yoğunlaşılmalı. Bütün uğraşımızı şu an şehir merkezindeki binalara vermeliyiz. Bakanlık, Büyükşehir Belediyesi, 39 belediye ve STK’larla bir masa etrafında birleşilip projeler yürütülmeli ve şehrin bir master planı çıkarılmalı" dedi.
İstanbul'da kentsel dönüşümün hızlandırılması ve riskli yapıların güvenli hale getirilmesi için tüm paydaşların iş birliği içinde hareket etmesi büyük önem taşıyor. Gerekli finansal destekler sağlanır ve bürokratik engeller aşılırsa, İstanbul'da 700 bin konutun 5 yıl içinde dönüştürülmesi mümkün olabilir. Aksi takdirde, olası bir depremde büyük can kayıpları yaşanabilir. Bu nedenle, kentsel dönüşümün hızlandırılması ve etkin bir şekilde yönetilmesi İstanbul için hayati bir öneme sahip.
