Oxford'dan Şok Karar! 2025'in Kelimesi: Öfke Tuzağı "Rage Bait"

Oxford University Press (OUP),2025 yılının kelimesini belirledi: "rage bait". Türkçede "öfke yemi" olarak da bilinen bu terim, çevrimiçi ortamda bilerek öfke, hiddet veya hayal kırıklığı yaratarak daha fazla görüntülenme ve etkileşim elde etmeyi amaçlayan içerikleri ifade ediyor. Son bir yılda kullanımının üç kat arttığı belirtilen "rage bait", sosyal medyadaki yeni etkileşim kültürünü yansıtması nedeniyle seçildi.

"Rage Bait" Nedir ve Neden Bu Kadar Popüler?

"Rage bait", temel olarak insanları kızdırarak veya provoke ederek tepki vermelerini sağlamayı amaçlayan bir içerik türüdür. Bu tür içerikler genellikle abartılı başlıklar, yanlış bilgiler veya provokatif görseller içerir. Amaç, kullanıcıların yorum yapmasını, paylaşmasını ve tartışmasını sağlayarak içeriğin daha fazla kişiye ulaşmasını sağlamaktır. Sosyal medya algoritmaları, etkileşim alan içerikleri daha fazla öne çıkardığı için "rage bait" stratejisi sıklıkla kullanılmaktadır.

Bu terimin kökenleri 2002'ye kadar uzanıyor. İlk olarak bir Usenet tartışma grubunda, trafikte sollama sırasında farlarını yakıp söndüren sürücülere verilen tepkileri tanımlamak için kullanıldı. Zamanla internet kültürünün bir parçası haline geldi ve özellikle sosyal medya tartışmalarını kışkırtmak için hazırlanan içerikleri niteleyen yaygın bir argo ifade oldu.

Oxford Languages Başkanı Casper Grathwohl, kelimenin hızla yayılmasını şu sözlerle değerlendirdi: "İnsanlar bu terimi daha önce duymamış olsalar bile anlamını hemen kavrıyorlar. İnternet artık merak uyandırmak için değil, duygularımızı manipüle etmek için çalışıyor. 'Rage bait', dijital kültürün bizi nasıl etkilediğinin güçlü bir göstergesi."

"Rage Bait"in Yükselişi ve Dijital Kültürdeki Etkileri

Oxford'un dil verilerine göre, "rage bait" kullanımı son 12 ayda üç katına çıktı. Bu artış, internetin ve sosyal medyanın giderek daha fazla kutuplaştırıcı bir rol oynamasıyla yakından ilişkili. İnsanlar, kendi görüşlerine ters düşen içeriklere daha fazla tepki gösteriyor ve bu da "rage bait"in etkisini artırıyor.

Grathwohl, bu yılın seçimini geçen yılın Yılın Kelimesi olan "brain rot" ile bağlantılandırarak, iki kavramın dijital kültürdeki tükenmişlik ve öfke döngüsünü birlikte anlattığını söyledi: "Öfke etkileşimi artırıyor, algoritmalar bunu büyütüyor, maruz kaldıkça zihinsel olarak tükeniyoruz."

Peki, "rage bait"in dijital kültürdeki etkileri nelerdir?

• Kutuplaşmayı artırır: "Rage bait", farklı görüşlere sahip insanlar arasındaki gerilimi artırarak kutuplaşmayı körükler.
• Yanlış bilgi yayılımını hızlandırır: Provokatif başlıklar ve içerikler, yanlış bilgilerin daha hızlı yayılmasına neden olabilir.
• Zihinsel sağlığı olumsuz etkiler: Sürekli olarak öfke uyandıran içeriklere maruz kalmak, stres, kaygı ve depresyon gibi sorunlara yol açabilir.
• Duygusal manipülasyona yol açar: "Rage bait", insanların duygularını manipüle ederek onların rasyonel düşünmelerini engelleyebilir.

Oxford'dan "Rage Bait" Açıklaması ve Yılın Kelimesi Seçimi

Oxford, "rage bait"in iki kelime olmasına dair tartışmalara da açıklık getirdi: "İki kelime seçerek sizi 'rage bait' yapmak istemiyoruz—gerçi bu, terimin anlamıyla uyumlu olurdu!" "Yılın Kelimesi" tek bir kelime ya da tek bir anlam birimi taşıyan birleşik bir ifade olabilir. OUP’ye göre rage bait, İngilizcedeki rage (öfke patlaması) ve bait (yem/tuzak) sözcüklerinin birleşiminden oluşuyor. Etimolojik olarak clickbait ile akraba olsa da “rage bait” özellikle öfke, anlaşmazlık ve kutuplaşma yaratmaya odaklanıyor.

Oxford, 2004'ten bu yana yılın kelimesini, İngilizce konuşulan dünyayı kapsayan 30 milyar kelimelik veri tabanı üzerinden seçiyor. Amaç, belirli bir yıl içinde toplumsal ve kültürel açıdan öne çıkan, kullanımındaki artış veriyle kanıtlanabilen kelimeleri tespit etmek. 2025’te üç gün süren oylamaya 30 binden fazla kişi katıldı ve “rage bait”, yılın en belirleyici kavramı olarak seçildi.

"Rage bait"in yılın kelimesi seçilmesi, dijital dünyada öfke ve kutuplaşmanın ne kadar yaygın olduğunu gösteriyor. Bu durum, internet kullanıcılarının daha bilinçli ve eleştirel olmalarının önemini bir kez daha vurguluyor. Unutmayalım ki, her gördüğümüz içeriğe hemen tepki vermek yerine, önce düşünmek ve araştırmak en doğru yaklaşım olacaktır.